Europejski rynek narkotykowy rozwija się w zawrotnym tempie. W samym 2018 roku pojawiło się na nim aż 55 nowych substancji psychoaktywnych. Największym zainteresowaniem cały czas cieszy się jednak marihuana. Konopie indyjskie oraz produkty powstałe na ich bazie w 2017 roku stanowiły aż 72% wszystkich nielegalnych substancji odurzających zabezpieczonych przez służby europejskie.
Marihuana
Marihuana to najpopularniejsza w Europie nielegalna substancja odurzająca. Z jej właściwości rekreacyjnych w zeszłym roku skorzystały ponad 24 mln Europejczyków w przedziale wiekowym 15-64 (co stanowi 7,4% populacji w tej grupie wiekowej). Jej rynek w Europie określany jest jako stabilny. Zarówno ceny produktów tak samo, jak i liczby konfiskat pozostają na takim samym poziomie.
Badania sondażowe pokazują, że około 1% dorosłych Europejczyków każdego dnia bądź prawie codziennie korzysta z ich właściwości odurzających. Większość, bo około 60%, to osoby poniżej 35 roku życia. 75% z nich to mężczyźni.
Co ważne, naukowcy opracowujący Europejski raport narkotykowy 2019 zwracają uwagę na to, że dzisiejsze produkty powstałe na bazie konopi indyjskich (marihuana i haszysz) pod względem siły oddziaływania nie przypominają już tych z lat ubiegłych. Ich moc jest znacznie większa – odpowiadają za to m.in. nowe metody oraz techniki upraw roślin (np. łączenie różnych szczepów kwiatów).
Szacunki Europejskiego raportu narkotykowego sporządzanego w 2019 roku pokazują, że marihuana cieszy się sporą popularnością wśród różnych grup wiekowych przede wszystkim w państwach takich jak Francja, Dania oraz Hiszpania. Z sondaży przeprowadzonych w 2017 roku wynika, ze w ciągu całego życia z właściwości konopi korzystało aż 44% Francuzów w wieku od 16 do 64 lat. Jest to najwyższy wynik spośród wszystkich państw europejskich, których dane z roku 2017 znalazły się w raporcie. Na drugim miejscu plasuje się Dania z wynikiem 38,4%. Podium zamyka Hiszpania – z wynikiem 35,2%. W Holandii, w państwie, w którym dostęp do środków odurzających z konopi nie jest utrudniany, wynik wyniósł zaledwie 26,6%. Dane dotyczące Polski, które znajdują się w raporcie, pochodzą z sondaży przeprowadzonych w 2014 roku. Zgodnie z nimi z rekreacyjnych właściwości konopi w ciągu całego życia korzystało 16,2% Polaków w przedziale wiekowym 15-64.
W przypadku młodzieży szkolnej w wieku od 15 do 16 lat sytuacja wygląda podobnie. Z tym że z sondaży przeprowadzonych w 2017 roku wynika, że najwyższy odsetek nastolatków (15-16 lat) sięgających po marihuanę w ciągu całego życia odnotowano w Czechach (37%). Natomiast Francja i Hiszpania razem znalazły się na drugim miejscu z wynikiem 31%. W Holandii wynik ten wyniósł 22%. W Polsce natomiast odsetek ten stanowił 24%.
Inne substancje odurzające
Kokaina
W 2018 roku po kokainę sięgnęły 3,9 miliony Europejczyków w wieku od 15 do 64 lat (co stanowi 1,2% populacji Europy w tej grupie wiekowej). Zainteresowanie tą używką rośnie w niebezpiecznym tempie. Świadczy o tym nie tylko ilość skonfiskowanych narkotyków, określana jako „historycznie rekordowa” (ponad 140 ton), ale także najwyższe w ciągu 10 lat dane statystyczne dotyczące jej czystości na poziomie detalicznym. Ceny narkotyku pozostają natomiast na niezmienionym poziomie.
Niepokojące jest to, że na popularności zyskuje crack – przyjmowanie kokainy pod postacią dymu (nazwa pochodzi od charakterystycznego dźwięku wytwarzanego w momencie strzelania kryształków narkotyku podczas palenia). Metoda ta uznawana jest za jedną z najbardziej niebezpiecznych ze względu na moc oraz szybkość działania substancji. Efekt odurzenia występujący już po kilku sekundach znacznie zwiększa ryzyko uzależnienia.
MDMA (ekstazy)
W 2018 roku po MDMA sięgnęły 2,6 mln Europejczyków w przedziale wiekowym od 15 do 64 lat (co stanowi 0,8% populacji w tej grupie wiekowej). Największymi jego producentami w Europie są Holandia oraz Belgia. W 2017 roku w Holandii zlikwidowano 21 czynnych laboratoriów wytwarzających ten narkotyk. Liczba ta w porównaniu do roku 2016 jest o połowę większa. W roku 2017 skonfiskowano również 6,6 milionów tabletek ekstazy – jest to najwyższy wynik od 2007 roku. Ilość przejętego MDMA w postaci proszku zwiększyła się z 0,3 ton w 2016 do 1,7 ton w 2017 roku. Najwięcej przejęć dokonano w Holandii.
Amfetamina
W zeszłym roku z właściwości odurzających amfetaminy zdecydowało się skorzystać 1,7 mln Europejczyków w przedziale wiekowym od 15 do 64 lat (co stanowi 0,5% populacji w tej grupie wiekowej). W 2017 roku służby przejęły w Europie 6,4 tony tego narkotyku. Największe ilości skonfiskowano w Niemczech oraz Wielkiej Brytanii (ponad tonę w każdym). Ilość przejętej metaamfetaminy jest znacznie mniejsza i wynosi 0,7 tony. Największych jej konfiskat dokonano we Francji (122 kg), Niemczech (114 kg), Czechach (93 kg). Natomiast jeśli chodzi o ceny oraz czystość narkotyku, to w porównaniu do lat ubiegłych wyższy jest zarówno koszt zakupu, jak i jakość produktu.
Opioidy
Opioidy, wykorzystywane również w medycynie do leczenia bólu, są substancjami wysoce niebezpiecznymi. Świadczą o tym chociażby statystyki, zgodnie z którymi opioidy wykrywane są w 85% przypadków przedawkowania narkotyków ze skutkiem śmiertelnym. W 2018 roku z ich właściwości w sposób określony jako „wysoce ryzykowny” korzystało ponad milion Europejczyków, a ponad 650 tysięcy musiało poddać się leczeniu substytucyjnemu (forma leczenia uzależnień, w której pacjentom w celu złagodzenia objawów zespołu abstynencyjnego podaje się substancje o działaniu zbliżonym do narkotyku, ale nie powodującym przy tym spustoszenia w organizmie). Narkotyki te odpowiadają również za 35% oficjalnych zgłoszeń na leczenie uzależnień w krajach Unii Europejskiej.
Heroina jest najpopularniejszym na Starym Kontynencie opioidem. Jej największym producentem niezmiennie jest Afganistan. Zakłada się, że większość heroiny dostępnej na rynku europejskim pochodzi właśnie stamtąd. Jej czystość po nagłym spadku w latach 2009-2011, gwałtownie wzrosła. Teraz określana jest jako stabilna. Dane pokazują, że ceny tego narkotyku w przeciągu ostatnich 10 lat nieznacznie spadły.
Ustabilizowała się również liczba jej konfiskat w Unii Europejskiej. W 2017 roku ilość zabezpieczonego narkotyku wyniosła 5,4 tony. Turcja natomiast jest krajem, w którym niezmiennie od kilku lat ilość przejętej przez służby heroiny jest większa niż we wszystkich krajach UE razem wziętych. W 2018 roku służby tureckie skonfiskowały aż 17,4 tony narkotyku.
Używanie substancji odurzających
Wśród nielegalnych substancji odurzających największym zainteresowaniem cieszą się konopie indyjskie oraz produkty powstałe na ich bazie. Ich popularność w stosunku do innych nielegalnych środków określana jest jako 5 razy większa. Daleko w tyle za nimi jest kokaina, MDMA (ekstazy), amfetamina oraz na końcu heroina. Z pewnością duży wpływ na popularność marihuany ma fakt, że jest to używka bezpieczna, niestwarzającą bezpośredniego zagrożenia dla życia i zdrowia. Relatywnie niski jest także odsetek uzależnień – około 9%. Warto jednak zachowywać ostrożność podczas jej używania. Zaobserwowany wzrost siły jej oddziaływania w połączeniu z codziennym używaniem znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia nałogu.
Z Europejskiego raportu narkotykowego 2019 wynika, że niebezpiecznym zjawiskiem są nie tylko rekordowe konfiskaty kokainy (świadczące o wzroście jej spożycia), stopniowy wzrost dostępności amfetaminy oraz MDMA, ale także pojawianie się na rynku nowych substancji psychoaktywnych. Na ogół ich produkcja, prowadzona w skali hurtowej, odbywa się w chińskich spółkach chemicznych i farmaceutycznych. Następnie narkotyki te są pakowane i dystrybuowane w Europie, gdzie sprzedawane są za pomocą sklepów internetowych, w głębokiej sieci „darknet” bądź na tzw. giełdach narkotykowych pod swoimi nazwami, pod nazwą psychoaktywnych środków leczniczych, kokainy, heroiny, MDMA bądź w mieszance z nimi.
W 2017 roku na terenie Unii Europejskiej śmierć w wyniku przedawkowania nielegalnych substancji odurzających poniosło ponad 8 tysięcy osób. Zdecydowaną większość z nich, bo aż 78%, stanowili mężczyźni. Średni wiek w momencie zgonu wynosił 39 lat. Narkotyki w największym stopniu odpowiedzialne za śmiertelne przedawkowanie to opioidy – najczęściej jest to heroina oraz jej metabolity, nierzadko w połączeniu z innymi substancjami.
Poniżej ku przestrodze przed niebezpiecznymi substancjami odurzającymi przedstawiamy zdjęcie Cody’ego Bishopa – mężczyzny uzależnionego od heroiny i metaamfetaminy. Jego fotografię na Facebooku parę dni temu (9 października 2019 r.) umieściła – Jennifer Salfen-Tracy (matka chłopaka) chcąca pokazać, jak narkotyki potrafią zmienić człowieka oraz rzeczywistość dookoła niego. Zdjęcie podpisała: Tak wygląda twarz heroiny i metaamfetaminy.
